یک نفس موعظه
عارفان حقیقى
کسانى هستند که ادعاى عالى‌ترین مقام و مرتبه معرفت خداوند را دارند در حالى که بویى از معرفت خدا نبرده‌اند و به‌وهیچ‌وجه معرفت خدا در دلشان نیست و تنها ادعا مى‌کنند و لفظ تحویل مى‌دهند. باید بسیار مراقب باشیم که فریب چنین افرادى را نخوریم. گفتار ملاک نیست، باید در رفتار و کردار و اعتقادات فرد دقت کرد که آیا بر اساس دستورات و اصول و آموزه‌هاى شرع مقدس است یا خیر. باید دید آیا گفتار و رفتارش کاملا توافق دارد یا بین آن‌ها تناقض و تعارض وجود دارد؟
عارف واقعى نیاز به هیاهو و بوق و کرنا ندارد. او اهل تظاهر و در پى آن نیست که به هر بهانه‌اى به همه دنیا بفهماند که من خدا را شناخته‌ام و به مقام عرفان رسیده‌ام. عارف بودن نیاز به شکل و شمایل و لباس و سر و وضع خاص ندارد و در هر لباسى ممکن است باشد. امکان دارد پینه‌دوزى در محله و شهر شما باشد که هیچ ادعایى ندارد و شما هم او را نشناسید؛ ولى از اولیاى خدا و مقربان خاص درگاه الهى باشد. در جبهه‌هاى دفاع مقدس و در میان رزمندگان و شهداى ما عارفان بلند مرتبه‌اى بودند که کسانى‌که شصت سال ریاضت کشیدند و عبادت کردند، به آن مقام نرسیدند. آنان ره صد ساله را یک شبه پیمودند؛ هنیئاً لهم و گوارایشان باد. بنده با این سن و محاسن سفیدم افتخار مى‌کنم که خاک پاى آن‌ها باشم. عارف شدن و نیل به مقامات منیع عرفانى مِلک طلق هیچ گروه و طایفه خاصى نیست و در هر قشرى، از عالم و دکتر و مهندس و باسواد گرفته تا کاسب و تاجر و کارگر و کشاورز و بى‌سواد مى‌تواند وجود داشته باشد.
«عارف» بودن به اسم نیست و لازم نیست حتماً کسى اسمش عارف باشد تا بگوییم به حقیقت عرفان راه پیدا کرده است. بسیارى از علمایى که ما آن‌ها را تنها به فقاهت و فتوا و تخصص در احکام شرعى و حلال و حرام مى‌شناسیم، داراى مقامات بسیار والاى عرفانى و از بزرگ‌ترین عرفا بوده‌اند. عرفان را باید در اعمال و رفتار و منش و روش اشخاص جستجو کرد، نه در حرف‌ها و سخنان زیبا و ادعاهایى که گوش فلک را کر مى‌کند. ائمه (علیهم السلام) که خود در اوج عرفان و قله مقامات معنوى بوده‌اند در رفتار و گفتار خود عرفان حقیقى را به ما آموخته‌اند. در بسیارى از دعاهایى که از آن بزرگواران در دست داریم اوصاف و ویژگى‌هاى عرفان و عرفاى راستین بیان شده است. مناجات شعبانیه را مى‌توان یکى از بارزترین این موارد دانست. (آیت الله مصباح یزدى، کتاب در جستجوى عرفان اسلامى، ص322-323)#
