ساعت‌های کیمیایی
(به مناسبت شب‌های قدر)
10 دقیقه (زمان تخمینی مطالعه این متن)
اشاره: امام خامنه‌ای: «برای ورود در ساحت مقدس لیلةالقدر آماده شوید.(05/09/1376) شب قدر را قدر بدانید. شب بسیار مهمی است؛ شب بسیار عزیزی است. به ولیّ‌عصر، ارواحنافداه، توجّه کنید؛ به در خانه خدا - مسجد - بروید و به برکت امام زمان از خدای متعال خواسته‌هایتان را بگیرید.(07/01/1371) در ساعت‌های کیمیایی لیله‌القدر، بنده‌ی مومن باید حداکثر استفاده را بکند. بهترین اعمال در این شب، دعاست.»(29/07/1384)
کلیدواژه: شب قدر؛ معامله با خدا؛ عمر طولانی؛ سوره قدر؛ قرآن؛ ولایت
ↆ برای ادامه متن کلیک کنید.
در شب قدر بیشتر متمرکز بر کیفیت عمل باشیم تا کمیّت آن
نکته مهمی که در شب قدر قابل تأمل است این است که احیاء شب قدر، اصلش در این است که انسان اهل معامله با خدا باشد و اهل اخلاص باشد و بتواند امشب با خدا معامله کند. اگر کسی اهل معامله با خدا باشد و حضور حضرت حق را ببیند، می‌شود گفت که او امشب را به احیاء به عبادت گذرانده است و هر کاری که انجام دهد آن کار در این شب، عبادت است.
سید بن طاوس در اعمال شب عید قربان دارد که شب احیاء است، این نکته ناب را خاطرنشان کرده است که احیاء به عبادت به این است که انسان با خدا معامله کند و همه کارهایش را برای خدا انجام بدهد. اگر مطالعه می‌کند یا عبادت دیگری انجام می‌دهد اگر اهل معامله مع الله باشد، این می‌شود احیاء به عبادت. لذا در شب قدر بیشتر باید در اخلاص تلاش کرد تا کثرت عمل.
البته شب های قدر به حدی عمل دارد که یک شب وافی به انجام آن اعمال نیست، مگر برای کسانی که خداوند متعال برکت به عمر آنها می‌دهد. ولی باید یادمان باشد تلاش در اخلاص و برای خدا کار کردن شاید اولویت داشته باشد. ما باید تلاش کنیم که در این شب‌ها برای خدا اخلاص داشته باشیم تا به برکات شب‌های قدر راه پیدا کنیم و آن را درک کنیم.
آل‌الله مجاری فیض شب قدر
برای درک شب قدر نیز باید به نکته دومی هم توجه داشته باشیم و آن اینکه در نظام حکمت ربوبی عالم هستی، همه چیزهای خوب عالم برای محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله است و بقیه میهمان سر این سفره هستند. به تعبیر زیارت جامعه کبیره «إِنْ ذُکِرَ الْخَیْرُ کُنْتُمْ أَوَّلَهُ وَ أَصْلَهُ وَ فَرْعَهُ وَ مَعْدِنَهُ وَ مَأْوَاهُ وَ مُنْتَهَاه» -اگر از خوبی یاد شود، آغاز و ریشه و شاخه و سرچشمه و جایگاه نهایتش شمایید-. حقیقت شب قدر هم از این قاعده مستثنی نیست و خدای متعال حقیقت شب قدر را با همه فضائلش به حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله عطا کرده است.
در روایتی که فریقین آن را نقل کرده اند پیامبر صلی الله علیه و آله خواب دیدند که بنی امیه از منبرشان بالا می‌روند و از منبرشان مردم را به قهقراء بر می‌گردانند. یعنی حضرت تلاش کرده و توحید را در قلوب اقامه کرده و قلب‌ها را از دنیا کنده است و به‌سمت خدا برده است و آنها دوباره از منبر حضرت مردم را از سمت خدا به سمت دنیا برمی‌گردانند. پیامبر غصه‌دار بودند، برای تسلای دل مبارک حضرت سوره قدر نازل شد که ما به تو شب قدر دادیم. اگر حکومت هزار ماهه‌ای به بنی‌امیه داده شده، این چیزی که به شما داده شده «خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» شب قدر جبران همه آنها می‌شود. سوره قدر خیلی عظمت دارد، امام کاظم علیه السلام فرمودند: «عجب است از کسی که در نمازش سوره قدر را نمی‌خواند، چگونه انتظار قبولی نمازش را دارد؟»(عَجَباً لِمَنْ لَمْ یَقْرَأْ فِی صَلَاتِهِ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ کَیْفَ تُقْبَلُ صَلَاتُهُ.(بحارالأنوار، ج۵۳، ص۱۵۲)).
بنابراین خداوند شب قدری به پیامبر صلی الله علیه و آله داده است که در آن شب ،حضرت ولایتش اقامه می‌شود و توحید در جهان استقرار می‌یابد و بساط فساد و انحرافی که ایجاد شده است با شب قدر تدارک و برچیده می‌شود. آنگاه به طُفیل حضرت، یک شب قدری هم برای امت تعیین شده است و یک شب قدری هم به احترام پیامبر به ما دادند. در روایتی وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله به درگاه الهی گفتند: در میان امت‌های گذشته افرادی بودند که عمر طولانی داشته‌اند که گاهی فقط صدوبیست سال در راه خدا مجاهده کرده‌اند. این عمر کوتاهی که برای امت من قرار دادی، چه چیز برای تدارک قرار دادی؟ بالاخره این راه طولانی در وادی توحید را چگونه طی کنند؟ سوره قدر نازل شد که به احترام شما شب قدر داده‌ایم که راه کوتاه شده است یعنی به‌جای اینکه آنها بروند حقایق را کشف کنند، در شب قدر، حقایق پایین آمده است.
ماهیت و حقیقت شب قدر
در سیر آفرینش، همه انبیا مقدمة الجیش رسول الله صلی الله علیه و آله بودند. در روایت داریم که پیامبر در عالم ارواح مبعوث به انبیا بوده است و توحید را به آنها تعلیم کرده است پس آنها هم درواقع کارگزاران حضرت در عالم بوده‌اند. خود حضرت که آمد دو چیز را برای هدایت با خودش آورد: قرآن که مُهیمن بر همه کتب آسمانی است و اهل بیت که در کمال مقدم بر همه انبیاء هستند یعنی همه کمالاتی که در انبیاء وجود داشت یک‌جا و به‌نحو اکمل در اهل بیت وجود داشت. و بعد هم وقتی پیامبر خواستند از ما مفارقت کنند فرمودند: من این دو حقیقتی را که آورده ام بالا نبردم: «إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ.» اگر به قرآن و اهل بیت متسمک بشوید گمراه نمی شوید. و اِلا ابلیس با شش هزار عبادتش همه را از دم منحرف خواهد کرد. پس راه رسیدن به مقام توحید، قرآن و اهل‌بیت است.
شب قدر، ظرف نزول ثقلین
اگر قرآن و ولایت تنزل پیدا نمی‌کردند دست احدی به آن نمی‌رسید، تنزل این دو «فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ»(نور:36) بوده است و ما باید به محیط تنزل قرآن و ولایت وارد بشویم. اگر کسی وارد این بیوت شد که بیت التوحید است، از ظلمت رسته و به وادی نور رسیده است و دیگر سیرش در وادی توحید و درجات توحید و معارف است.
شب قدر، ظرف نزول این دو حقیقت است. سهمی که از حقیقت ولایت و حقیقت قرآن نصیب هر انسانی در طول سال می‌شود در شب قدر معین می‌شود. رزق قرآن و رزق ولایت نازل می‌شود. لذا اگر کسی در این شب ورود کند به سهم خودش به قرآن و ولایت می‌رسد چون رسیدن به وادی توحید جز با این دو ممکن نیست و این دو حقیقت در شب قدر تنزل پیدا کرده‌اند. لذا اگر کسی بخواهد به حقیقت قرآن و ولایت راه پیدا کند باید خودش را به این شب برساند. اگر کسی وارد این شب شد و شب قدر را درک کرد، به اندازه ی سهم‌اش از درک شب قدر، به حقیقت توحید و ولایت می‌رسد. هر کس سهم بیشتری بخواهد باید خودش را به معصوم نزدیک‌تر کند. و از طریق معصوم برخورداری بیشتری از شب قدر حقیقی پیدا کند.
مسیر رسیدن به حقیقت شب قدر
پس در شب قدر رزقی که به انسان داده می‌شود رزق قرآن و ولایت است. اگر کسی بتواند به شب قدر ورود پیدا کند، باید به معرفت قرآن و ولایت راه پیدا کند که هر دو در شب قدر نازل می‌شوند. اگر کسی به آن حقیقت برسد و شب قدر را درک کرد به حیات طیبه می‌رسد. در واقع به امنیت می‌رسد و دست شیطان به او نمی‌رسد. کسی که در محیط شب قدر واقع شده از شیطان مصون می‌شود «إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا»(اعراف/201) و به نور ولایت و قرآن می‌رسد و راه بر او روشن می‌شود. اگر کسی شب قدر را درک کرد در فضای نور واقع می‌شود چون شب قدر ساحت نور است.(با استفاضه از مباحث حضرات آیات جوادی آملی و میرباقری)#
