دولت دوم؛ الگوی دولت جوان حزب اللهی (10)
دولت دوم؛
الگوی دولت جوان حزب اللهی (10)
9 دقیقه (زمان تخمینی مطالعه این متن)
فردى تشکیلاتى بود
شهید رجایى در رفاقت بسیار صمیمى بود. اهل بزم و جلسات تفریحى نبود و مایل به شرکت در جلسات جدى بود. فردى تشکیلاتى بود. بعضى‌ها روحیه حرکت‌هاى انفرادى دارند، ولى ایشان خیلى به حرکت‌هاى تشکیلاتى اعتقاد داشت و فردى کاملاً امین و مطمئن بود.
خودساخته به تمام معنا
شهید رجایى فردى واقعاً به تمام معنا خودساخته بودند. چون در خردسالى پدرشان را از دست دادند و از همان دوران طفولیت به رغم این‌که برادر بزرگشان که چند سال از وى بزررگتر بود سرپرستى خانواده را به‌عهده گرفت. ایشان هم از آن زمان با مشکلات زندگى دست و پنجه نرم کرد و از همان نوجوانى در کنار تحصیل به شاگردى در بازار پرداخت تا جایى که به‌دلیل مشکلات زیاد ناچار شد با مادرش به تهران مهاجرت کند. هرچند او با وجود مشکلات معیشتى چند سالى در تهران ترک تحصیل نمود، ولى در اولین فرصت دوباره تحصیل را از سر گرفته و جبران مافات کرد. ایشان چه به‌لحاظ سیاسى و چه به‌لحاظ علمى که تا سطح فوق لیسانس آمار ادامه تحصیل داد به هرجا رسید از تلاش، همت و اعتماد به نفس خودش بود.
آزاد اندیش بود
شهید رجایى فرد آزاد اندیشى بود. در سال‌هاى قبل از زندان که بعضى از نزدیکان ایشان تمایل به خواندن کتاب‌هاى غیر مذهبى و مارکسیستى پیدا کرده بودند، وى با سعه صدر و ظرفیت قابل توجهى نه تنها آن‌ها را از خواندن این کتاب‌ها که برخى از متدینین سنتى مطالعه آن‌ها را مساوى با کفر مى‌دانستند نهى نمى‌کرد، بلکه در بحث‌هاى آزادى هم که با آن‌ها پیش مى‌آمد چون خودش اهل منطق و مطالعه بود جو مناسبى براى ابراز نظراتشان فراهم مى‌کرد و بعد با روش خاصى که داشت مبانى فکرى آن‌ها را به بحث و انتقاد مى‌کشید و به مسیرى که خود مى‌خواست هدایت‌کرد
در سلام سبقت مى‌گرفت
از عادات خوب شهید رجایى که طى چندسال همسایگى با ایشان به یاد دارم این است که به هر کس در کوچه‌رسید سلام مى‌کرد و براى او فرقى نمى‌کرد که فرد مقابل کوچک است یا بزرگ و مثلاً سلام کردن به او با شئونات ایشان‌خواند یا نه. اصلاً در این‌گونه مسائل اهل محاسبه نبودند بارها ایشان را مى‌دیدیم که با تواضع و متانت و ادب خاصى به بچه‌هایى که هم سن و سال فرزندانش بودند سلام و احوالپرسى مى‌کند.
این موکت که هیچ عیبى نداشت
از ویژگى‌هاى مهم شهید رجایى صلابت در اوج نجابت و آرامش بود. هر چند ایشان هیچ‌وقت عصبانى نمى‌شد، ولى از میزان قاطعیتش چیزى کاسته نمى‌شد. اهل تعارف و ظاهرسازى نبود، ولى بسیار مؤدب و متین بود. به هنگام ارائه نظر و دیدگاه خود اهل شعار و جنجال نبود و خیلى سنجیده اظهار نظر مى‌کرد و بسیار کم پیش مى‌آمد که از مواضع و نظریاتش عدول کند. شاید از همین ویژگى بود که امام ایشان را فرد عاقلى مى‌دانست. نجیب، عمیق، متین ،خردمند و کم سخن بود. دیر تصمیم مى‌گرفت اما به موقع تصمیم ثابت‌قدم بود. به موقع بحث چنان آرامش داشت که اگر یک بحث 15 دقیقه‌اى دو ساعت به درازا مى‌کشید، در لحن و بیان ایشان تغییرى مبنى بر شتاب زدگى دیده نمى‌شد.
شهوت حرف زدن نداشت
طى چند ماهى که شهید رجایى در مجلس شوراى اسلامى حضور داشت، صندلى من و ایشان کنار همدیگر بود. در بحث‌ها و گفتگوهاى زیادى که در مجلس اول بر سر مسائل مختلف پیش مى‌آمد ایشان فردى آرام و عمیق و تو دارى به نظر مى‌رسید از آن آدم‌هایى نبود که مثل بعضى‌ها زیاد وارد جرّ و بحث‌ها بشود. در جلساتى که با هم در دوران مدرسه کمال داشتیم هم همین طور بود. اگر در جلسه احساس مى‌کرد کسانى مانند شهید باهنر و یا شهید بهشتى هستند که از خود او بهتر مى‌توانند حرف بزنند و سخنرانى کنند، سکوت مى‌کرد و از آن‌ها استفاده مى‌نمود. گاهى اگر این افراد نمى‌خواستند چیزى بگویند آن‌ها را وادار مى‌کرد حرف بزنند تا استفاده کند. شهوت حرف زدن نداشت.
هرچیزى را مى‌گفت خودش به آن عمل مى‌کرد
نکته مهمى که با توجه به سابقه طولانى دوستى با شهید رجایى در ایشان سراغ دارم این بود که یک مسلمان عملى و واقعى بود و اهل تظاهر نبود. یعنى هرچه را که مى‌گفت قبلاً به آن عمل کرده بود. طى این سال‌ها که از ایشان توصیه هایى را سراغ دارم، یقین داشتم محال است این چیزى را که دارد به من مى‌گوید خودش عامل به آن نباشد، یعنى اگر به چیزى عمل نمى‌کرد، حرفش را هم نمى‌زد.
به هیچ گروهى وابسته نبود
شهید رجایى شخصیت مستقلى داشت حتى پس از انقلاب با این‌که صمیمى‌ترین دوستان دوران زندان شان در سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى فعالیت مى‌کردند با این‌که با آن‌ها مرتبط بود و گاهى هم به دفتر سازمان سرى مى‌زد اما هیچ گاه خود را وابسته به سازمان نمى‌دید. به حزب جمهورى اسلامى هم با این‌که در رأس آن شخصیت عالى قدرى همچون شهید مظلوم دکتر بهشتى بود هیچ تعلقى نداشت. قبل از انقلاب هم با این‌که با نهضت آزادى مرتبط بود ولى وابستگى به آن نداشت اصلاً شخصیت ایشان به قدرى فراگیر بود که با همه کس و همه جا ارتباط داشت‌بى‌آن‌که وابستگى حزبى و گروهى داشته باشد.
با زیردستان خود بسیار متواضع بود
شهید رجایى با زیردستان خود بسیار متواضع بود و با آن‌ها رفتار برادرانه‌اى داشت و در برخورد و کار با آن‌ها مدیریت برادرانه اعمال مى‌کرد. بنده که مدتى مسؤول دفتر او در نخست وزیرى بودم، در خواسته‌هایى که از ایشان داشتم، نامه هایم را با عنوان برادر رجایى و با حذف همه القاب و عناوین متعارف سیاسى مثل مقام عالى یا جناب نخست وزیر مى نوشتم و این هم به‌خاطر فضایى بود که ایشان براى همه کسانى‌که با او کار مى‌کردند ایجاد و بر آن تأکید کرده بود.
ایمان و تقوا در رفتار و موج مى‌زد
ایمان و تقوا در رفتار او موج مى‌زد نگاهش آن‌قدر پاک و معصومانه بود که به همه سرایت مى‌کرد. همیشه تبسم شیرینى برلب‌هایش دیده مى‌شد. در دستورهایى که صادر مى‌کرد تحکم، تلخى و خشکى دستور دیده نمى‌شد. وقتى با کسى مواجه مى‌شد در نهایت ادب و تواضع و در عین حال با حفظ حریم و فاصله‌اى که بدان اعتقاد داشت با او صحبت مى‌کرد و جواب مى‌شنید. به گونه‌اى با همکاران خود برخورد مى‌کرد که حتى افراد غیرمسؤول به راحتى‌توانستند هر آنچه را که در دل دارند و یا به ذهنشان انتقاد جلوه مى‌کندبى‌کم و کاست با او در میان بگذارند و جواب بخواهند.#
