به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان و تقارن آن با حماسه سیاسی انتخابات2

آیات قرآن مرتبط با انتخابات(2)

 

(به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان و تقارن آن با حماسه سیاسی انتخابات)

 

25 دقیقه (زمان تخمینی مطالعه این متن)

 

 

ↆ برای ادامه متن کلیک کنید.

(7) آیه تغییر اَنفُس(رعد: 11) [تابعیت اراده الهی از اراده ملت‌ها]

از آیاتی که رابطه تنگاتنگی با موضوع انتخابات دارد، فرازی از آیه 11 سوره مبارکه رعد است: «إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ»(رعد: 11)- خداوند حال و سرنوشت قومى و ملتی را تغییر نمى‌دهد تا آنکه آنان حال خود را تغییر دهند و خودشان برای تغییر اقدام کنند.- «مضمون این آیه‌ی معروف این است که تغییرات به دست شماست. کلید تحولات اجتماعی و تحولات عظیم در دست شماست. یک جای دیگر در یک دایره‌ی محدودتر می‌فرماید: «ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ یَکُ مُغَیِّرًا نِعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ»(انفال: 53). این آیه، پسرفت را می‌گوید. هم پیشرفت و هم پسرفت و ارتجاع، بستگی دارد به اراده‌ی انسان‌ها. وقتی که شما تغییرات مثبت در خودتان ایجاد کردید، خدای متعال هم برای شما حوادث مثبت و واقعیّت‌های مثبت را به وجود می‌آورد. همچنانکه در جریان انقلاب اسلامی، مردم ایران روحیات خودشان را تغییر دادند، خدای متعال هم وضع آنها را تغییر داد. ملت ایران راه خود را، حرکت خود را، انگیزه‌های خود را اصلاح کردند، خدای متعال هم به آنها کمک کرد، به آنها نصرت داد و پشتیبانی کرد. اما اگر چنانچه خدا نعمتی به یک ملّتی داد و این ملّت درست حرکت نکردند، درست عمل نکردند، خداوند این نعمت را از اینها می‌گیرد. شما در دعای کمیل هم می‌خوانید: «اللَّهُمَّ اغفِر لِیَ الذُّنوبَ الَّتی تُغَیِّرُ النِّعَم‌»؛ این تغییر نعمت، یعنی سلب نعمت، چیزی است که ناشی از اراده است. خدای متعال پسرفت را نصیب هیچ کشوری نمی‌کند، مگر خودشان به دست خودشان بکنند. تغییرِ موجبِ پسرفت را خودِ ملت‌ها به وجود می‌آورند. ما بایستی بشدّت مراقبت میکردیم و مراقبت بکنیم که به این حالت دچار نشویم.(نک: 18/08/1385؛ 14/03/1399؛ 14/03/1392)

این آیه گویای رابطه مستقیم اراده ملی با تحولات سیاسی و اجتماعی است و به ما یادآور می‌شود در عرصه سیاسی و اجتماعی جامعه نباید همه معضلات و مشکلات را معلول عوامل بیرونی دانست، البته عوامل بیرونی مانند دشمنی‌های استعمار و استکبار، تحریم‌ها، عقب‌ماندگی‌های علمی، و... در بروز مشکلات و ایجاد تحولات سیاسی و اجتماعی یک جامعه و کشور مؤثر هستند اما تأثیر اصلی متعلق به عوامل درونی جامعه می‌باشد.

این اصل قرآنی می‌گوید: برای پایان دادن به مشکلات، معضلات و ناکامی‌ها باید دست به انقلابی از درون بزنیم، به طور عینی انقلاب درونی یعنی ایجاد و تقویت بصیرت و قدرت تشخیص در وجود و دیگران، توجه به آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی، فریب نخوردن از عوامل خارجی و داخلی دشمن در جنگ نرم، نبرد رسانه‌ای و عملیات‌های روانی، حضور حداکثری در عرصه‌هایی حساس انقلاب از جمله انتخابات و تعیین نزدیک‌ترین افراد به آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی به عنوان رئیس جمهور. در یک کلام اگر ملّتی پای صندوق رأی و از راه قانونی قصد کند که مسئولین جوان و حزب‌اللهی را به قدرت اجرایی برساند، اراده خدای سبحان هم با این تغییر همراه خواهد بود.

 

(8) آیه شُکر(ابراهیم: 6و 7) [انتخابات، شکرانه نعمت استقلال و آزادی کشور]

از دیگر ادله‌های قرآنی برای انتخابات، آیه 6 و 7 سوره مبارکه ابراهیم است: «وَ إِذْ قَالَ مُوسَى‌ لِقَوْمِهِ اذْکُرُواْ نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ أَنجَکُم مِّنْ ءَالِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوءَ الْعَذَابِ وَ یُذَبِّحُونَ أَبْنَآءکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِسَآءَکُمْ وَ فِى ذَ لِکُم بَلَآءٌ مِّن رَّبِّکُمْ عَظِیمٌ‌ وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِن شَکَرْتُمْ لَأَزِیْدَنَّکُمْ وَ لَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِى لَشَدِیدٌ.»- موسى به قوم خود گفت: نعمت خداوند بر خودتان را یاد کنید، آنگاه که شما را از فرعونیان نجات داد، آنها که شما را به بدترین نوع عذاب مى‌کردند، پسرانتان را سر مى‌بریدند و زنانتان را براى کنیزى و هوسرانى خود زنده نگاه مى‌داشتند، و در این امور، از طرف پرودگارتان آزمایش بزرگى بود. پروردگارتان اعلام فرمود: اگر شکر کنید، قطعاً شما را مى‌افزایم، و اگر کفران کنید البته عذاب من سخت است-.

نعمت آزادى از استبداد داخلی و استعمار و استکبار خارجی و همچنین نعمت استقلال و تشکیل حکومت الهى، از مهم‌ترین نعمت‌هاست؛ و در حقیقت این شعار معروف «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» بیان بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که اگر شکر آن گزارده نشود، خداوند مردم ناسپاس را به عذاب شدیدى گرفتار مى‌کند. این دستور الهی «اذْکُرُواْ نِعْمَةَ اللَّهِ»(یادآوری نعمت آزادی، استقلال و حکومت الهی) به این معنا است که بیندیشید که در قبال این نعمت بزرگ چه وظیفه‌ای دارید؟ سپس خاطرنشان می‌فرماید که اصلی‌ترین رسالت و مأموریت شما در قبال این نعمت بزرگ، شکر است. شکر یعنی شناخت نعمت، قدرشناسی، حفظ و صیانت عملی از آن. امیرالمؤمنین ^{علیه السلام} فرمودند: «شُکرُ المؤمِنِ یَظهَرُ فی عَمَلِهِ، شُکرُ المُنافِقِ لا یَتَجاوَزُ لِسانَهُ.»(غرر الحکم، ح5661 ـ 5662)

در واقع شرکت در انتخابات، شکر عملی نعمت استقلال و آزادی و جمهوری اسلامی است، که اگر انجام شود، اجر آن «لَأَزِیْدَنَّکُمْ». در مقابل عدم شرکت در انتخابات کفران نعمت استقلال و آزادی و جمهوری اسلامی قلمداد می‌شود و مجازاتش عذاب شدید است. با توجه به سرگذشت بنی‌اسرائیل به نظر می‌رسد سزای کفران این نعمت عظیم الهی دو چیز است: یکی «وَ ضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَ الْمَسْکَنَةُ...»(بقره: 61)- مُهر ذلّت و درماندگى، بر آنها زده شد-. و دوم؛ اِعمال سنت استبدال است، یعنی خدا این نعمت بزرگ را از بی‌لیاقت‌ها و بی‌‌کفایت‌ها می‌گیرد و آن را به کسانی می‌دهد که لیاقت شکرگزاری‌اش را دارند.

 

(9) آیه جهاد کبیر(فرقان: 52)

از آیات مرتبط با حماسه انتخابات، می‌توان به آیه 52 سوره مبارکه فرقان اشاره کرد: «فَلا تُطِعِ الکافِرینَ وَ جاهِدهُم بِه‌ جِهادًا کَبیرًا.»- از کافران تبعیت نکن و با تبعیت نکردنت، با آنان جهادی بزرگ کن-. «در بین جهادها جهادی هست که خدای متعال در قرآن آن را «جهاد کبیر» نام نهاده: «فَلا تُطِعِ الکافِرینَ وَ جاهِدهُم بِه‌ جِهادًا کَبیرًا.» این آیه در مکّه نازل شده. در مکّه جنگ نظامی مطرح نبود؛ پیغمبر و مسلمانها مأمور به جنگ نظامی نبودند، کاری که آنها می‌کردند ایستادگی و مقاومت و عدم تبعیّت است. اطاعت نکردن از کفّار همان چیزی است که خدای متعال به آن گفته جهاد کبیر. اطاعت نکردن از دشمن یعنی تبعیّت نکردن در میدان‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، هنری و... . این تبعیّت نکردن آن‌قدر مهم است که خدای متعال پیغمبر خود را مکرّر به آن توصیه میکند. در آیه‌ی تکان‌دهنده‌ی اوّل سوره‌ی مبارکه‌ی احزاب می‌فرماید: «یا اَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللهَ وَ لا تُطِعِ الکافِرینَ.» این اطاعت نکردن از کافرین، آن چیز بزرگ و مهمّی است که خدای متعال با این لحن با پیغمبرش حرف می‌زند. امروز مسئله‌ی جمهوری اسلامی هم همین است. امروز برای کشور ما جنگ نظامیِ سنّتی و متعارف احتمال بسیار بسیار ضعیفی است لکن جهاد باقی است. جهاد فقط به‌معنای قتال و جنگ نظامی نیست؛ جهاد یک معنای بسیار وسیع‌تری دارد. آنچه استکبار را از جمهوری اسلامی بشدّت غضبناک می‌کند، مسلمان بودن مردم ایران نیست؛ آن، عبارت است از اینکه مردم به‌خاطر این مسلمان بودن، حاضر نیستند زیر بار استکبار بروند و تبعیّت کنند.(نک: 03/03/1395) باید دشمن را شناخت، نقشه‌ی او را فهمید و از تبعیّت دشمن سر باز زد. قرآن این عدم تبعیّت را جهاد کبیر نام نهاده است.(14/03/1395)

دشمنان انقلاب می‌خواهند کاری کنند که نظام اسلامی از عناصری که در درون او است و مایه‌ی اقتدار او است، تهی و خالی بشود. وقتی ضعیف شد، وقتی عناصر قدرت در او نبود، وقتی اقتدار نبود، دیگر از بین بردنش و کشاندنش به این سَمت و به آن سَمت، کار مشکلی برای ابرقدرت‌ها نخواهد بود؛ می‌خواهند او را وادار کنند به تبعیّت. اینجا جای همان جهاد کبیر است. جهاد کبیر یعنی جهاد برای عدم تبعیّت، برای عدم دنباله‌روی از دشمن.»(06/03/1395) به همین جهت یکی از بارزترین مصادیق جهاد کبیر، حضور و مشارکت در انتخابات است. عدم حضور در انتخابات با هر بهانه و توجیهی، در حقیقت تبعیت از دشمن است، و قرآن بر این تبعیت نکردن تأکید مؤکد دارد.

 

(10) آیه عدم پشتیبانی مُجرمین(قصص: 17)

از دیگر آیات که دارای صبغه انتخاباتی است، آیه 17 سوره مبارکه قصص است: «قالَ رَبِّ بِما أَنْعَمْتَ عَلَیَّ فَلَنْ أَکُونَ ظَهیراً لِلْمُجْرِمینَ.»- موسی گفت: پروردگارا! بشکرانه نعمتى که به من دادى، هرگز پشتیبان مجرمان نخواهم بود!-.

همانطور که در بحث جهاد کبیر گفته شد، شرکت در انتخابات به این معنا است که ما از دشمن تبعیت نمی‌کنیم. این آیه نیز گویای این مطلب می‌تواند باشد که شرکت در انتخابات، یعنی ما دشمن را در رسیدن به اهداف شومش حمایت و کمک نمی‌کنیم. یکی از اهدافی که دشمنان در عرصه ی رسانه و جنگ نرم به دنبال آن هستند این است که مردم حضور حداقلی در انتخابات داشته باشند و با این کار به دنبال این هستند که مردم از آرمان‌های مقدس انقلاب اسلامی و عهدی که با امام و شهدا بسته‌اند دست بردارند، ولی مردم با شرکت در انتخابات اثبات می کنند که در صف دشمن نیستند و هنوز بر آرمان‌های خود باقی هستند.

 

(11) آیه اتباع أحسن(زمر: 17- 18)

از دیگر آیات انتخاباتی، آیه 17 و 18 سوره مبارکه زمر است: «...فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِکَ الَّذینَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ.»- بندگان مرا بشارت بده! آنان که سخن را با دقّت مى‌شنوند و از بهترین آن پیروى مى‌کنند، آنانند که خداوند هدایتشان نموده و آنان همان خردمندان‌اند-.

این آیه که از قاعده‌های قرآنی هم به شمار می‌آید، به صورت یک شعار اسلامى، آزاداندیشى و حق انتخابگرى در مسائل مختلف را در جامعه اسلامی نهادینه می‌سازد، وظیفه و مسئولیت آحاد جامعه را نیز در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی روشن می‌سازد.

پیام‌های انتخاباتی این آیه عبارت است از:

اولا: انتخاب آگاهانه(اتباع احسن) مورد توجّه قرآن است و برای آن برکات نامحدودی وجود دارد، چرا که کلمه «بشّر» مطلق و شامل انواع بشارت‌های مادی، معنوی، دنیوی و اُخروی می‌شود.

ثانیا: انتخاب آگاهانه، بدون توفیق و هدایت الهى صورت نمی‌گیرد، لذا باید از خدا استمداد کرد. چون خدای متعال درباره کسانی که انتخاب و اتباع أحسن دارند می‌فرماید: «أُولئِکَ الَّذینَ هَداهُمُ اللَّهُ».

ثالثا: شرط دوم انتخاب آگاهانه، بهره‌گیری از عقلانیت متعالی است، چرا که آیه بعد از هدایت الهی می‌فرماید: «وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ». «لُبّ» به معنی خالص و برگزیده هر چیزی است و لذا به مرحله عالی و خلوص عقل، لب اطلاق می شود. در قرآن مجید مسائلی به اولوا الالباب نسبت داده شده که جز با عقل در مراحل عالی قابل درک نیست.( پیام قرآن، ج1، ص145) مانند حکمت که در سوره بقره آیه 269 خداوند می فرماید: «یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثیراً وَ ما یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْباب».

نکته آخر اینکه، به تصریح این آیه، تنها راه مطمئن و معقول، انتخاب آگاهانه است. همان که با تدبیر امام راحل و رهبر معظم انقلاب، اساس جمهوریت نظام اسلامی ما قرار گرفته است. انتخاب آگاهانه، آثار و برکات فراوانی را برای جامعه اسلامی به دنبال دارد، آثار و برکاتی که قوام و حیات جامعه اسلامی با آن ارتباط مستقیم دارد، از جمله فراگیری عدالت، رفاه معیشتی، اقتصاد قوی، اقتدار همه جانبه و...#