مضطرین به امام زمان(ع)، واصل به ایشان‌اند
مضطرین به امام زمان(ع)،
واصل به ایشان‌اند
(رسالتی مهدوی در سال مُزیّن به دو نیمه شعبان(2))
10 دقیقه (زمان تخمینی مطالعه این متن)
اشاره: یکی از عناوینی که در مجامع حدیثی ما مورد توجه قرار گرفته و مرحوم کلینی در ابتدای کتاب الحجة، بابی باز کردند درباره «بَابُ الِاضْطِرَارِ إِلَى الْحُجَّة»(الکافی، ج1، ص168) یعنی ما به حجت الهی مُضطرّ هستیم. اضطرار یعنی نیاز انحصاری. مثل اکسیژن که نیازمندی ما به آن انحصاری است، یعنی به اکسیژن شدیدا نیازمندیم، اولا؛ و چیزی هم نمی‌تواند جایگزین آن باشد، ثانیا. «مضطر» کسی است که دستش از همه جا کوتاه است. مانند کسی که در کشتی، گرفتار طوفان و در حال غرق شدن است و کاری از دستش برنمی‌آید، این شخص مضطر است. اضطرار اگر همراه با اخلاص باشد همه حجاب‌ها را کنار می‌زند. «فَإِذَا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ»(عنکبوت: 65) یعنی کاملا تسلیم خداوند می‌شود: «إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ»(آل‌عمران: 19) تا ما به اسباب و وسائل تکیه می‌کنیم مضطر نمی‌شویم.
کلیدواژه: امام زمان؛ رسالتی مهدوی؛ دعای عرفه؛ اضطرار
ↆ برای ادامه متن کلیک کنید.
هر که او بیدارتر، پُر دردتر
ما به اندازه اضطراری که به ولیّ خدا پیدا می‌کنیم حجاب‌ها بین ما و او برداشته می‌شود و واصل و همراه و صابر می‌شویم و اگر توهماً یا غفلةً احساس غنای از حضرت کردیم، این استعناء توهمی، ابتدا مسیر انسان را از وصال به ایشان جدا می‌کند و بعد هم شتاب‌زدگی و بی‌صبری گریبان‌گیرش می‌شود و در آخرکار هم ممکن است کار او به درگیری با حضرت منجر شود و جایی طرح‌ها و ایده‌هایش با حضرت درگیر می‌شود. اینکه از ما تبعیت و طاعت خواسته‌اند: «أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ...»؛ «إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِ»؛ معنایش همین است که ما نباید طرح مستقلی در برابر طرح حضرت در عالم داشته باشیم و کسانی که به حضرت اضطرار پیدا می‌کنند به اندازه اضطرارشان در طرح حضرت حرکت می‌کنند. اندازه ما به اندازه اضطرارهایمان است.
اضطرارهای حقیقی و موقتی
اضطرارها متفاوت است و اقسامی دارد. بعضی فقط در مشکلات مادی مضطر می‌شوند. گاهی وقت‌ها اضطرار به ولیّ خدا از این جنس است که شخص، نیازمندی‌هایی دارد و فکر می‌کند که به‌وسیله ولىّ خدا می‌تواند آنها را رفع کند اما بعد رویگردان می‌شود. گاهی ولیّ خدا را می‌خواهیم تا سختی‌هایمان تمام شود تا بعد از آن دوباره به زندگی معمولی برگردیم. در حال حاضر به نظر می‌رسد این اضطرارهایی که برای کرونا ایجاد شده واقعی نیست، چون بسیاری از کسانی که مضطرند و سلامتی می‌خواهند، اگر کرونا رفع شد دوباره مشغول به همان زندگی می‌شوند. خیلی‌وقت‌ها این چیزهایی را که مضطرانه می‌خواهیم به ما می‌دهند، هبوط همراه دارند و خود آفت راه ما می‌شوند. ما اضطرارهای حقیقی نسبت به خدا و اولیائش داریم ولی در غفلت از آنها به سر می‌بریم. اینکه حضرت سیدالشهداء علیه‌السلام در دعای عرفه می‌فرمایند: «وَ اَوْقِفْنى عَلَى مَراکِزِ اضْطِرارى» -خداوندا! مرا به جایگاه اصلی اضطرار و بیچارگی‌ام آگاه‌ساز-. یعنی اضطرار حقیقی موجود را بشناسیم و بفهمیم. این شناخت اضطرار خیلی مهم است.
اگر ما واقف نباشیم که چه اضطرارهایی داریم، طبیعتا آن اضطرارها را اختیار نمی‌کنیم. بخشی از اضطرارهایی که داریم ناخودآگاه و ناخواسته است مثل اضطرار عوام‌الناسی به خدا که در هر صورت ما را اداره می‌کند: «یا مَنْ یُعْطى مَنْ لَمْ یَسْئَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَةً.» اما رشد ما در اضطرارهای اختیاری است، یعنی باید اضطرارها را انتخاب کنیم. و به اندازه اضطرارهایمان هم به ما عطا می‌کنند. دعا به اندازه اضطرار است و دعا زمانی محقق می‌شود که انسان مضطر شود: «أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ.»(نمل: 62) شرط تحقق دعا اضطرار است. فرمودند اگر کسی از همه مأیوس باشد و به خداوند امیدوار باشد مستجاب‌الدعوه می‌شود.
آنانکه مضظرند واصلند
ما باید به جایی برسیم که مضطر به حضرت شویم برای همه‌چیزمان، برای معاش‌مان برای معادمان و بالاتر از همه این اضطرار خود حضرت است. که این مقام اولیاء خداست که اگر بهشت را هم به او بدهند بدون حضرت نمی‌خواهد. اضطرار آنجا است که نیاز شخص با امکاناتی که دارد واقعا برطرف‌شدنی نیست. اضطرار حقیقی از آنجایی شروع می‌شود که انسان وقتی می‌خواهد به سمت خدا برود می‌بیند «سبیل» می‌خواهد «صراط» می‌خواهد، «باب»، «وجه» و «جنب» می‌خواهد و امام علیه‌السلام همه‌ی اینها است.
مشهور است که امام زمان علیه‌السلام به یکی از کسانی توفیق تشرف به محضر مبارک ایشان را داشت، فرموده بودند: اگر ما را نبینید، چه می‌کنید؟ عرض کرده بود: آقا! می‌میرم. حضرت فرموده بودند: دقیقا به همین خاطر مشرفید. کسانی که می‌خواهند به سمت خدا بروند اضطرار نسبت به امام پیدا می‌کنند. چون به مرحله‌ای می‌رسند که می‌خواهند به سمت خدا بروند ولی می‌بینند که پای رفتن ندارند؛ با عقلشان می‌خواهند بروند می‌بیننند نمی‌شود؛ با دل می‌خواهند بروند، می‌بینند نمی‌شود، اینجاست که مضطر به ولیّ می‌شوند که او سبیل و صراط و وجه و باب است. انسان وقتی مضطر شد واصل و همراه می‌شود. اینهایی که با سیدالشهدا علیه‌السلام آمدند مضطر به ایشان بودند و تا آخر هم ایستادند. کسی که دلبسته به این دنیاست دیگر اضطرار و نیازی در خود پیدا نمی‌کند. شیطان دامی به گستردگی دنیا برای انسان می‌گذارند و انسانی که می‌خواهد از این دام فرار کند مضطر به امام می‌شود.
امام(ع) صراط دنیا و اعراف آخرت
امام در دنیا صراط است در آخرت اعراف است. اعراف وادی و موقفی در قیامت است که باید از آن عبور کرد تا به بهشت رسید. در این موقف ضُعفا گرفتار می‌شوند و امام می‌ایستد تا اینها را وارد بهشت کند. ائمه علیهم السلام على الاعراف می‌ایستند همه را عبور می‌دهند: «وَ عَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَیْکُمْ لَمْ یَدْخُلُوهَا وَهُمْ یَطْمَعُونَ.»(اعراف: 46)
همانطور که امام در دنیا صراط است، یعنی راه رسیدن به خدا عبادت کردن به خودی خود نیست و هر کس که در عبادت هم تلاش می‌کند اما امامی ندارد سعی‌اش قبول نیست. به بیان امام باقر علیه‌السلام چنین شخصی «ضَالٌّ مُتَحَیِّرٌ» است که خدا اعمال او را مبغوض و دشمن می‌دارد (وَ اللَّهُ شَانِئٌ لِأَعْمَالِه). در ادامه حضرت برای فهم بهتر ما چنین مثال می‌زنند: گوسفندی که در روز سرش را پایین می‌اندازد و می‌رود و چون شب می‌شود چوپانش را گم کرده و در آخر طعمه گرگ‌ها می‌شود.(وَ مَثَلُهُ کَمَثَلِ شَاةٍ ضَلَّتْ عَنْ رَاعِیهَا... اغْتَنَمَ الذِّئْبُ ضَیْعَتَهَا فَأَکَلَهَا(الکافی، ج1، ص184- 185)). مانند بشر امروز که از رهبران آسمانی جدا افتاده و دچار آفات‌های بسیاری شده است.
راه را باید با امام رفت، کسی که می‌خواهد حیات حقیقی و انسانی داشته باشد نیازمند و مضطر به امام است. این اضطرار هم باید فراگیر شود. اضطرار در همه‌ی شئون زندگی انسان باشد فقط در نماز نباشد بلکه در بازار هم زندگی‌اش برگرفته از دستورات امام باشد. «حَتَّى تَکونَ أَعْمَالِى وَ أَوْرَادِى کُلُّهَا وِرْدًا وَاحِدًا وَ حَالِى فِى خِدْمَتِکَ سَرْمَدًا.»(دعای کمیل) در همه کارهایمان مضطر به ولى خدا باشیم.
اینکه قرآن دارد: «وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ...»(بقره: 155) به همین جهت است که می‌خواهند مؤمنین را با سختی‌های دوران غیبت عبور بدهند و به اضطرار برسانند. خداوند که نمی‌خواهد ما را رنج بدهد بلکه او می‌خواهد ما را از استغنا عبور بدهد و این را بفهماند که انسان نیاز دارد. إلهی! وَ اَوْقِفْنى عَلَى مَراکِزِ اضْطِرارى.#
