چرایى توجه به «جمهوریت» و «اسلامیت»
چرایى توجه به
«جمهوریت» و «اسلامیت»
در کلام امام خامنه‌اى
5 دقیقه (زمان تخمینی مطالعه این متن)
اشاره: بیانات امام خامنه‌اى در 14خرداد 1400 و در سالگرد امامِ مؤسس، نکات راهبردى مهمى داشت که تحت‌الشعاع فضاسازى رسانه‌اى در باره موضوع وقایع پس از عدم احراز نامزدها، قرار گرفت. خوانش مستحکم و مستدل و منطقى ایشان در باره دو مفهوم کلیدى جمهوریت و اسلامیت نیازمند چندبار مطالعه و مباحثه فقهى و علمى است. اما آنچه در حال حاضر اولویت دارد، پرداختن به چرایى توجه به این دو مفهوم در زمان کنونى و درآستانه مجادلات و مباحثات انتخاباتى است. این مقاله از این منظر بدین موضوع نگریسته است.
کلیدواژه: جمهوریت؛ اسلامیت؛ بیانات امام خامنه‌اى؛ انتخابات؛ مردمسالارى دینى؛ دولت جوان حزب اللهى
***
ↆ برای ادامه متن کلیک کنید.
رهبر معظم انقلاب در سالروز رحلت امام راحل به بازخوانى نظریه انقلاب اسلامى از جنبه‌ى ماهوى پرداختند و به‌لحاظ شکلى در جنبه‌ى الگوى حکمرانى، تصویرى دقیق از آنچه در مسیر تمدن‌سازى قرار دارد، ارائه دادند. این خوانش مجدد که مبتنى بر دو گزاره‌ى اساسى «جمهوریت» و «اسلامیت» است از دو جنبه قابل تحلیل به نظر مى‌رسد.
1- درسطح کوتاه مدت- در این برهه‌ى زمانى و در آستانه‌ى انتخابات سرنوشت‌ساز ریاست جمهورى و بالا گرفتن مباحثه‌ى قدیمى مشارکت حداکثرى یا مشارکت حداقلى و صف‌بندى جناح‌ها و جریان‌هاى مختلف سیاسى کشور در مواجهه با انتخابات و هم‌چنین پیش‌بینى‌هاى موجود در خصوص نحوه مشارکت مردم در انتخابات پیش‌رو پیامى روشن دارد و آن، این است که تجدید نظر در رویه‌هایى که به هر کدام از این دو گزاره خدشه وارد مى‌کنند فورى و غیرقابل چشم‌پوشى است. مثال‌هاى واضح رهبر معظم انقلاب درخصوص کسانى‌که مردم را در حکومت اسلامى هیچ مى‌انگارند و یا کسانى‌که اندیشه‌ى مبتنى بر مردم را فارغ از مبانى اسلامى مطرح مى‌کنند و تصویرسازى دقیق ایشان از جریان سکولارى که سال‌ها در این نظام محل تصمیم‌گیرى و تصمیم‌سازى بوده‌اند بیانگر همین نکته است. نقطه‌ى طلایى این بحث نفى ضمنى دخالت و نفوذ این دو جریان در دولت آینده به‌عنوان مظهر جمهوریت و مسؤول هدایت اسلامى مردم است.
2- درسطح میان مدت و بلند مدت- این‌که رهبر انقلاب در شرایط کنونى دوباره به بازخوانى و تقریر دو مفهوم جمهوریت و اسلامیت مى‌پردازند، حکایت از سه نکته مهم دارد:
اول این‌که؛ سوگمندانه باید گفت، نخبگان انقلابى، در حوزه و دانشگاه در این عرصه و در میدان تبیین الگوى حکمرانى اسلامى منطبق با خوانش مترقى و روزآمد رهبر حکیم انقلاب اسلامى دچار کم‌کارى و تعلل و تاخیر و بعضا فهم ناقص و نادرست هستند. فلذا طرح مجدد این دو مفهوم فوق راهبردى، باید به کندوکاوهاى دقیق و کاربردى و راهگشا به‌ویژه در حوزه‌هاى علمیه منجر شود.
دوم این‌که؛ کسانى‌که سال‌هاست در سطوح مختلف حساس و تصمیم‌سازِ نظام باتفکرِ واداده غربى در مناصب قدرت بوده‌اند برخى در سوداى برجسته‌سازى کاریکاتورى مفهوم جمهوریت از اسلامیت نظام عبور کنند و با رسوخ تفکرات سکولاریستى و لیبرالى، انقلاب را از سیرت حقیقى خود تهى سازند. آنان تحول را در عبور وگذار از مردمسالارى دینى به‌معناى حقیقى کلمه در مردمسالارى سکولار ترجمه مى‌کنند.
سوم این‌که؛ کسانى هم هستند که خواسته یاناخواسته با برجسته‌سازى ناموزون مفهوم متعالى اسلامیت نظام در صدد جدایى و انفکاک جمهوریت از اسلامیت هستند که نتیجه آن به تصلب و تحجر منتهى شده و لطمات زیادى را به اسلام و نظام اسلامى وارد خواهد کرد. تمثیل هشداردهنده‌ى ایشان براى نماد چنین تفکرى به داعش! قابل دقت و توجه عمیق است.
جمع‌بندى این‌که؛ توجه عمیق و روزآمد متفقهانه و اسلامشناسانه به دو مفهوم بهم‌پیوسته جمهوریت و اسلامیت هم درسطح کوتاه‌مدت و هم میان‌مدت درحال حاضر به یک راه منتهى مى‌شود؛ تشکیل دولت جوان حزب اللهى و انقلابى؛ تا تفکر عمیق مردمسالارى دینى در مقطع دولت‌سازى و جامعه‌پردازى در همه عرصه‌ها رسوخ و نفوذ یابد. این نسخه علاج همه مشکلات کنونى است.#
